تراکم استخوان

تراکم استخوان چیست؟
از ابتدای تشکیل جنین به تدریج کلسیم در استخوان ها رسوب می کند و در زمان رسیدن به سن بلوغ و جوانی در بیست سالگی، استخوان ها کاملا متراکم می شوند.

چه عواملی در تراکم استخوان موثر است؟
ژنتیک و میزان فعالیت بدنی مهم ترین عامل تعیین تراکم استخوان است.
بعد از این دو عامل میزان مصرف کلسیم و ویتامین دی نیز در متراکم کردن استخوان موثر است.
به عبارت دیگر کسانی که ورزش را در سنین کودکی شروع کنند و تغذیه پر از لبنیات داشته باشند، ذخیره بیشتری از استخوان متراکم را در ابتدای جوانی خواهند داشت.
به این ترتیب کسانی که ورزش منظم و مداوم می کنند، هم استخوان های متراکم تری خواهند داشت و هم سیر پوک شدن استخوان در بدن آنها کند خواهد بود.

درمان پوکی استخوان زمانی انجام می شود که آزمایش سنجش تراکم استخوان نشان دهنده پوکی استخوان باشد

چگونه تراکم استخوان اندازه گیری می شود؟
برای سنجش تراکم استخوان راه های متفاوتی وجود دارد، ولی رایج ترین روش آن، استفاده از روش DEXA است.
DEXA که مخفف عبارت Dual Energy X-ray Absorptiometry   است، روشی است که از اشعه ایکس برای سنجش تراکم استخوان استفاده می کند.
در این روش از دو منبع، اشعه ایکس به سمت استخوانی که قصد سنجش تراکم آن را دارند فرستاده می شود.
این استخوان معمولا ستون مهره یا مفصل ران در ناحیه لگن است. این استخوان ها محل هایی هستند که بیش از بقیه استخوان ها بر اثر پوکی استخوان دچار شکستگی می شوند.
اسکن یا سنجش تراکم استخوان حدود 10 تا 20 دقیقه طول می کشد.
اسکنر های محیطی کوچک تر و سبک تر بوده و استفاده از آنها راحت تر است.
برای انجام تست سنجش تراکم استخوان نیاز به آمادگی خاصی وجود ندارد.
در خانم های 50 ساله و بالاتر بهتر است تراکم استخوان سنجش شود

پوکی استخوان در ابتدا هیچ علامتی ندارد، ولی می تواند موجب افزایش خطر شکستگی استخوان شود.

پس در موارد زیر توصیه می شود که از سنجش تراکم استخوان استفاده شود:
 1- روز شکستگی استخوان بعد از یک ضربه خفیف
2- ایجاد قوز در کمر به علت شکستگی های مکرر مهره
3-مصرف کورتون به مدت طولانی ( مصرف این دارو موجب پوکی استخوان می شود )
4-بروز یائسگی زودرس در سنین کمتر از 45 سال
5-آمنوره یا قطع پریود های قاعدگی قبل از یائسگی به مدت بیش از یک سال
6- وجود بیماری های همراه با پوکی استخوان مانند روماتیسم مفصلی و یا بیماری سلیاک
7-سابقه وجود شکستگی لگن در خانواده مادری
8-کم بودن شدید وزن به صورتی که BMI کمتر از 19 باشد.